Η μελέτη αφορά στη δημιουργία υποδομών τουριστικής αξιοποίησης της περιοχής της παλιάς κοίτης του ποταμού Αλιάκμονα η οποία βρίσκεται στο χωριό Νησέλι του Δήμου Αλεξάνδρειας Ημαθίας.

Είναι γνωστή ως «Παλιομάνα», έχει έκταση εκατοντάδων στρεμμάτων και αποτελεί αξιόλογο υγροτοπικό σύστημα του οποίου τα χαρακτηριστικά προσομοιάζουν με αυτά του πρώην Βάλτου (αποξηρανθείσα κατά τη δεκαετία 1920-30 λίμνη των Γιαννιτσών).

Πρόκειται για ένα πυκνό καλαμιώνα, έκτασης εκατοντάδων στρεμμάτων, ο οποίος διαρρέεται από τρεχούμενο νερό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και βρίθει άγριας πανίδας. Είναι πλωτός σ’ όλη την έκτασή του με πλάβες (είδος κατραμωμένης, ορθογώνιας και με επίπεδη καρίνα βάρκας των Μακεδονικών λιμνών και ποταμών)το δε πλάτος στην περιοχή παρέμβασης είναι μερικές δεκάδες μέτρα και το βάθος ποικίλει.

Η πρόταση του φορέα ανάθεσης ήταν να συμπεριληφθούν στην συνολική παρέμβαση οι εξής χώροι-κατασκευές:

• Κέντρο ενημέρωσης φύσης του Βάλτου, για την κατανόηση του φυσικού περιβάλλοντος εντός του οποίου θα κινηθεί ο επισκέπτης.
• Λαογραφικό Μουσείο εποχής Μακεδονικού αγώνα για τη δημιουργία ατμόσφαιρας εποχής στον επισκέπτη προκειμένου αυτός να εισαχθεί στο κεντρικό θέμα το οποίο θα ονομάζεται «Τα μυστικά του Βάλτου».
• «Στα μυστικά του Βάλτου», διαδραστικά δρώμενα εμπνευσμένα από το γνωστό ομότιτλο βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα, που να αποδίδουν τη λογοτεχνική ατμόσφαιρα του βιβλίου και να εντάσσονται ήπια στην περιοχή.
• Υποστηρικτικές Υποδομές, εναρμονισμένες με το υπόλοιπο περιβάλλον, όπως κυλικείο, εστιατόριο, κατάστημα πώλησης αναμνηστικών ειδών, παιδική χαρά, χώρος στάθμευσης κλπ.

Ο αρχιτεκτονικός προβληματισμός

Τα αρχιτεκτονικά ζητήματα που τέθηκαν εξαρχής και που επιχειρήθηκε να απαντηθούν από την αρχιτεκτονική σύνθεση υπήρξαν τα εξής:

• Τι σημαίνει η μεταφορά (η διαδραμάτιση) ενός λογοτεχνικού κειμένου με κατασκευές στο χώρο  και μάλιστα σε ένα ιδιαίτερο φυσικό τοπίο/τόπο ;
• Τι είδους αρχιτεκτονική θα μπορούσε να υπάρξει δίπλα σε ένα θεατρικού τύπου υπαίθριο σκηνικό το οποίο επιχειρεί να αναβιώσει μία εποχή της ιστορίας σε σημερινό χρόνο και επιπλέον να φιλοξενήσει τόσο διαφορετικές μεταξύ τους λειτουργίες ;

Η αρχιτεκτονική πρόταση

Μία πορεία παράλληλη με τους πυκνούς καλαμιώνες της όχθης εισάγει σταδιακά τον επισκέπτη στα «μυστικά του βάλτου».

Δεξιά του, ανοίγονται φυγές– ξύλινοι διάδρομοι ανάμεσα στα καλάμια που τραβούν το βλέμμα και το οδηγούν στο νερό προσκαλώντας τον επισκέπτη να πλησιάσει και να δει μέσα και πέρα από αυτό.

Μπροστά του «η πλάβα», ένα κτίσμα σα μισοβυθμισμένη βάρκα φιλοξενεί το κέντρο ενημέρωσης και το λαογραφικό μουσείο. Η κάτοψή του μεταφέρει συμβολικά το σχήμα της ορθογώνιας και με επίπεδη καρίνα βάρκας των μακεδονικών λιμνών και ποταμών. Στο εσωτερικό του, ένας ενιαίος χώρος – εκθεσιακός διάδρομος σε τέσσερα επίπεδα, φιλοξενεί το εκθεσιακό υλικό, προετοιμάζει τον επισκέπτη και τον οδηγεί (τον μεταφέρει) στο κεκλιμένο δώμα του κτιρίου, βατό και βαθμιδωτά διαμορφωμένο σε ένα του τμήμα, από όπου ο επισκέπτης θα γίνει θεατής των «μυστικών του βάλτου» που δραματοποιούνται μπροστά του, μέσα στο νερό, δίπλα στις ξύλινες προβλήτες και ανάμεσα στα καλάμια, σε πραγματική κλίμακα. Το κτίριο «εκβάλλει» στο νερό και συνεχίζεται με την ξύλινη προβλήτα -προέκταση του κεντρικού του άξονα. Ο επισκέπτης συνεχίζει την περιήγησή του «μέσα» στα δρώμενα. Το χώμα και το νερό αντίστοιχα και αντίστροφα «εισβάλλουν» στο κτίριο. Ένα τμήμα του δώματος καλύπτεται από το πρανές. Ένα πέτασμα από ξύλινες δοκούς που μισοκρύβει τη μία όψη του κτιρίου –μεταφορά της εικόνας των καλαμιών- καθρεφτίζεται στο νερό. Το κτίριο-τεχνητό τοπίο (κατασκευή από σίδερο, ξύλο, γυαλί και σκυρόδεμα) «μεταφέρεται» στον υπαίθριο χώρο – φυσικό τοπίο και αντίστροφα, σβήνοντας τα όρια ανάμεσα στο φυσικό και κτισμένο χώρο.

Η πορεία συνεχίζεται δίπλα στο ποτάμι. Ο επισκέπτης εξοικειωμένος με το χώρο συνεχίζει την εξερεύνηση.

Στο δρόμο της επιστροφής, ο χώρος της αναψυχής. Ένα σύνολο από μικρά και μεγαλύτερα ξύλινα κτίσματα απλής τυπολογίας, χαμηλού ύψους και «οικείας» μορφολογίας οργανώνονται γύρω από ένα δεύτερο κεντρικό θέμα, την παιδική χαρά.

Ο χώρος αυτός, αποτελεί μία προσομοίωση – μεταφορά των δρωμένων της λίμνης, των «μυστικών του βάλτου» σε μικρότερη κλίμακα, σε ένα χώρο παιδικού παιχνιδιού με κύριο στοιχείο και πάλι το νερό και τα καλάμια (τεχνητές διαμορφώσεις με ελεγχόμενα το βάθος και τη ροή του νερού) αλλά και το ανάγλυφο του εδάφους και την εναλλαγή των υλικών (ξύλο για τα παιχνίδια, τις καλύβες, τις μικρές πλάβες, τα ταμπούρια, τις αναρριχήσεις και τις προβλήτες, πέτρινες πλάκες, χώμα, χόρτο, άμμο, καλάμια, σχοινιά για τα δάπεδα.